یک اشاره:
در
آغاز ترجمه برایم نه فقط جدی نبود بلکه نوعی تفریح یا سرگرمی بر روی مطالبی که خوش
داشتم، بحساب می آمد و این در محدودۀ شعر یا آوازی خلاصه می شد. هرچه بیشتر جذب
این کار شدم نه تنها از جنبه سرگرمی و تفریحی بودن آن کاسته شد بلکه دشواری و
سنگینی بار مسئولیت آن، مورد به مورد، بیش وُ بیشتر شد.
ابتدا
دربرگردانِ فارسی، به متنی که برابرم بود متمرکز می شدم و پایان کار چون وُ چرایی
ساخت وُ معنا وُ پیامها وُ تصاویر و دیگر نمادهای یک اثر را به تماشا می نشستم اما
در یک روندِ شاید نامرئی یا ناخودآگاهانه،
زمینه ها و نگاهها و شناسه هایی پیش رویم گذاشته شدند که امروز در برخوردِ
با برگردانِ فارسیِ هر جمله، حتی نوعی هراس در من است. دیگر آن بی پروایی و حسِ
سرگرمی، نه تنها وجود ندارد بلکه دو چرخه آسیاب واری شده است که مرا در میانه اش می گیرد و فکر و حس و مسئولیت و
سنگینی کوه واری بر شانه ام می نهد.
هر
ترجمه ای که به آخر می رسد همیشه این تصمیم را هم باخود در من دارد که آخرینش است.
اما باز کاری دیگر و وسوسه ای دیگر مرا به کار می کشاند و همینطور شده است که تا
اینجایی که هستم، آمده ام. با همۀ حس خودآگاهانه ای که براستی دنبال نام و
برچسبهای مترجم و مترجمی و نویسندگی و....نیستم و اصولا آن را نوعی محدودیت، دست و
پاگیری، از آفرینشهای درونی وُ شخصی بازماندن می دانم، اما این خود از سنگینی باری
که این کار بر دوشم می نهد کم نمی کند. وا مانده ام که این چه آتشی بود که در خود
گیرانده ام! کاش نمی کردم.
و
اما
مرده
ها واقعی اند، تصورات هیلاری ماری مانتل، به قلم لاریسا مک فارکوهر، یکی از جذاب
ترین نوشتاری ست که چند سال اخیر با گزینۀ زندگینامه یا بیوگرافی، خوانده ام. این
نوشتار که به زندگی و گذار نویسنده شدن و نویسندگیِ هیلاری ماری مانتل می پردازد،
گاه چنان گیرا و غنی ست که به باور من از خودِ رمانهای مورد اشاره در نوشتار هم شاید
زیبا تر باشد. زیباتر از این نگاه که رمانهای با پیش زمینه تخیلات و تصورات گاه
بیمارگونه و روانپریشانه را هیچ وقت دوست نداشته و نپسندیده ام اما این نوشتار با
مروری بیرون از داستان در بیان گوشه هایی از آن که در روند بیانی شخصیت و زندگی و
نشیب وُ فرازهایی که مانتل داشته است، هارمونی، گیرایی و تکیه بر نکاتی ارزشمند از
چند و چون کارِ پردازش یک اثر ادبی، قابل تامل و آموختنی بدست می دهد. در این
نوشتار، لاریسا مک فارکوهر، بسیار هوشمندانه بخشهای زندگی مانتل با اشاراتی از
آثار او،سرگذشت یا زندگینامه ای از مانتل در برابر خواننده می نهد که در پایان،
خواننده هم با کارهای مانتل بخو بی آشنا
می شود و هم به دانسته هایی از شخصیتها و داستانها و نمونه های تاریخی مورد
استفاده یا مورد علاقه مانتل دست می یابد.
این
بار نیز برگردان فارسی را با متن اصلی همراه کرده ام تا هم انطباق متنها میسر گردد و هم امکانی برای دوستدارانِ فراگیری
زبان انگلیسی فراهم باشد. تمامی زیرنویسهای هر صفحه از سوی من است. این زیرنویسها
جهت سهولت و نیز آگاهی برخی از خوانندگان آورده ام که امیدوارم مورد استفاده قرار
بگیرد.
با مهر
گیل آوایی
آوریل 2013
